wtorek, 29 stycznia 2013

Atramentowe retrospekcje

Pierwsze i najstarsze w Dębicy Muzeum i Achiwum Szkolne istniejące od 12 lat przy I Liceum Ogólnokształcącym im. Króla Władysława Jagiełły doczekało się swojego opracowania książkowego. Powstało w 2000 roku zaraz po obchodach stulecia szkoły z myślą o gromadzeniu i zabezpieczeniu  licznych  pamiątek ze stuletniej historii  nie tylko szkoły ale miasta. Nie można opowiedzieć o historii szkoły nie wspomniawszy o historii miasta i nie sposób opowiadać o historii Dębicy nie wspomniawszy chociaż kilkoma zdaniami historii powstałego na przełomie XIX i XX wieku dębickiego gimnazjum, które samo w sobie jest obiektem muzealnym.  Jego architektura bowiem stanowi najciekawszy przykład budownictwa galicyjskiego początku XX wieku w Dębicy a bryła wpisana w krajobraz miasta stanowi jego wizytówkę i wpisuje się w jego historię z dwudziestego wieku. Najstarsza z dębickich szkół średnich kryje w sobie wiele zagadek i ciekawostek, które  poprzez gromadzenie, przechowywanie i oglądanie pamiątek z jej stuletniej historii pozwalają się odkryć  i zaciekawić zwiedzających.
Książka mająca formę przewodnika prowadzi czytelnika poprzez rozdziały stopniowo ukazujące genezę i założenie muzeum i archiwum szkolnego, pracę nad gromadzeniem i konserwacją eksponatów oraz przedstawia historię każdego z nich i jego zastosowanie w procesie nauczania  w różnych latach pracy szkoły.
Rozdział pierwszy wprowadza czytelnika w zagadnienie genezy szkolnego muzeum. Przedstawia pomysły z których  się zrodziło oraz opisuje przygotowania do stulecia szkoły, w wyniku których doszło do  poszukiwania i zgromadzenia  eksponatów na wystawę historyczną. W tym celu  przetrząśnięto każdy  zakamarek szkoły zaglądnięto  na strych i do piwnic. Każda znaleziona rzecz miała znaczenie i już w trakcie poszukiwań rodziła się koncepcja przyszłego muzeum. W rozdziale drugim czytelnik dowiaduje się jak pasja tworzenia czegoś przeradza się w pasję pisania. Czasami przysłowiowa nitka prowadząca do kłębka choć z pozoru mało dostrzegalna, z czasem może stać się najważniejszą nicią łączącą ze sobą brakujące elementy historii, kilku wątków czy choćby przedmiotu z jego historią lub właścicielem. Często się zdarza tak, że rzadko oglądane skarby szkolnych szaf mogą okazać się brakującą częścią w naszej układance. Klasopracownie zanim zostaną posprzątane i urządzone w nowym stylu również mogą fascynować bogactwem posiadanego dawnego sprzętu. Szafy, ławki, tablice z dawnych lat były wyposażeniem dawnych pracowni i w zestawieniu z nowym sprzętem  nie tylko świadczą o upływie czasu ale kryją w sobie ducha odchodzącego czasu. Świadkowie dawnych wydarzeń, które kiedyś ktoś dotykał, ktoś w nich siedział, ktoś na nich pracował. Znalezienie jednego eksponatu pociąga za sobą szukanie kolejnych i znów kolejnych. Przeradza się to w pasję poszukiwania echa tamtych lat, niepowtarzalnego klimatu który wpływał na losy nauczycieli i uczniów. Każdy jednak znaleziony w pracowniach mebel wymaga jednak pewnego przystosowania, odnowienia, przeczyszczenia, odpowiedniego zakonserwowania zanim wejdzie w skład szkolnego muzeum i będzie służył jako eksponat. I nie chodzi tutaj o sporządzanie replik, budowanie nowego na wzór starego, ale właśnie o to aby to stare zaprezentowało się na wystawie oddając klimat tamtych lat. Chcą wprowadzić młodzież w klimat szkoły sprzed stu lat należy nie tylko odpowiednio przygotować materiał teoretyczny, znaleźć ciekawostki i przekazać je w atmosferze tajemnicy. Należy również pokazać, dać dotknąć czy pozwolić usiąść w starej ławce szkolnej, aby uczeń mógł bardziej wejść w tamte czasy. Pracę na tej płaszczyźnie ukazuje kolejny rozdział. Historia zaklęta jest w starych dokumentach i zdjęciach. To na ich podstawie można poznać ludzi, wydarzenia i czasy. Dokument czy zdjęcie często jest punktem wyjścia do  poszukiwań dalszej części historii ludzi, miasta, szkoły, regionu. W rozdziale czwartym i piątym ukazane zostało zagadnienie znaczenia przechowywania choćby skrawka pamiątkowego dokumentu czy zdjęcia. Historia  dokumentów i zdjęć gromadzonych w szkolnym Archiwum dowodzi jak istotny dla odtworzenia dziejów jest każdy nawet na początku z pozoru nieistotny dokument.
Wraz z kolejnymi rozdziałami czytelnik przechodzi przez różne etapy powstawania Szkolnego Muzeum i Archiwum poznając nie tylko poszczególne eksponaty, dokumenty czy zdjęcia ale także  ich historię, sposób odnalezienia czy zagadkowość przechowywania. Poznaje również osoby i instytucje historycznie związane z danym przedmiotem, dokumentem czy zdjęciem. Dowiaduje się także jakie było kiedyś jego zastosowanie, oraz kto i po co go używał. Muzeum i Archiwum Szkolne przy I Liceum Ogólnokształcącym im. Króla Władysława Jagiełły jako instytucja gromadząca pamiątki związane ze stuletnią historią szkoły próbuje odtworzyć dla współczesnych uczniów atmosferę tamtych lat, ożywić uczniów i profesorów którzy ją tworzyli i ukazać związek obecnej szkoły z  własną tradycją  kultywowaną przez pokolenia.

Wkrótce książka ukaże się drukiem i będzie dostępna w  bibliotekach oraz w Podkarpackiej Bibliotece Cyfrowej http://www.pbc.rzeszow.pl/


Wydanie książki można wesprzeć finansowo wpłacając dowolną kwotę na KONTO BANKOWE :
STOWARZYSZENIE WYCHOWANKÓW LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO IM. KRÓLA WŁADYSŁAWA JAGIEŁŁY W DĘBICY 
                                                                                     numer konta
                                                                                     53 8642 1139 2013 3906 8749 0001

                                                     koniecznie z dopiskiem : KSIĄŻKA- ATRAMENTOWE  
                                                                                                    RETROSPEKCJE

                                                    -za każdą wpłatę będziemy wdzięczni-z góry serdecznie dziękujemy

Atramentowe retrospekcje

Autor: Lidia Górska
Wydawca: Muzeum i Archiwum Szkolne przy I Liceum Ogólnokształcącym im. Króla Władysława Jagiełły w Dębicy
ISBN 978-83-935832-2-5
Liczba stron: 150
Miejsce wyd.: Dębica
Rok: 2013
projekt okładki: Łukasz Kleska www.wydawcalukaszkleska.blogspot.com